Huisvrouwen

De ‘Huisvrouwenbladen’

Ik neem de volgende tijdschriften onder de loep: de Libelle, de Margriet en de Flair.

Algemeen en Historie
De Libelle is inmiddels al een vrij oud Nederlands magazine. Het tijdschrift kwam voor het eerst uit in 1934. In deze tijd kwam de massacultuur op, denk aan de ‘soaps’ en het eten in blik en de TV. Alles werd veel commerciëler en gericht op de massa. Vrouwen deden het huishouden, keken tv-reclames en lazen dus ook tijdschriften. Libelle heeft veel binding met haar lezeressen. Zo kunnen vrouwen bijvoorbeeld brieven en columns lezen en insturen.

Margriet verscheen voor het eerst in 1938 en heeft zich ontwikkeld tot een van de populairste vrouwenbladen. Margriet deelt emoties, ontspant en biedt een grote hoeveelheid aan (lifestyle) inspiratie.


Uitgeverij van de Libelle, Margriet en de Flair is Sanoma. 'Sanoma Uitgevers B.V.' geeft 74 tijdschriften uit, beheert 180 websites en 15 mobiele sites. Het is de grootste uitgever van multimedia in Nederland. Het bedrijf heeft 1000 werknemers die in Hoofddorp op de redacties en ondersteunende afdelingen werken. In Nederland heeft Sanoma het grootse marktaandeel in de tijdschriftensector.

 
Doelgroep

Het tijdschrift Libelle is gericht op vrouwen tussen de 25 en de 55 jaar. Het representeert een gemiddelde Nederlandse huisvrouw. Daarmee wordt meestal een ‘meerpersoonshuishouden’ bedoeld; een vrouw die zorgt voor haar man en/of kind(eren). Ze geniet van het ouderschap en stelt haar gezin voorop. De lezeres is eigentijds en hecht veel waarde aan de toekomst van haar gezin. De lezeres is eigentijds, staat actief in het leven en onderneemt graag dingen samen met anderen. Ze heeft over het algemeen interesse voor uiterlijke verzorging, winkelen, mode, wooninrichting, decoratie en tuinieren. Ook is er belangstelling voor koken, wat ze vrijwel dagelijks doet. Verder staan er ook vakantie en uitjes in voor haar en haar gezin. In de Libelle zijn ook veel columns en ingestuurde brieven te lezen over en door andere huisvrouwen, waarin staat wat zij meemaken en hun eigen ervaringen van het vrouw-zijn.

Het tijdschrift Margriet richt zich op vrouwen tussen de 35 en de 65 jaar. Ook dit blad representeert de huisvrouw, en de vrouw maakt deel uit van een meerpersoonshuishouden. Wel zie je dat het tijdschrift Margriet een iets wat oudere doelgroep heeft, het blad richt zich ook wel op vrouwen die haar gezin voor op stellen, maar tegelijkertijd is ook bekend dat van de lezeressen meer dan 60 procent parttime werkt. De lezeres hecht waarde aan een goede sfeer in huis, gastvrijheid en onderhouding van contacten. De is geïnteresseerd in uiterlijk, maar in toenemende mate. De lezeres staat open voor ideeën en nieuwe mogelijkheden, ze is zelfstandig, uitgebalanceerd en weet wat ze wil. Doordeweeks kookt de vrouw makkelijk, voor gasten wordt extra gewerkt. Het tijdschrift Margriet richt zich dus op de wat oudere en serieuzere groep huisvrouwen.

Het tijdschrift Flair richt zich op vrouwen tussen de 25 en de 40, en is een actieve en opgewekte ‘dertiger’. Haar leven bestaat uit meestal een relatie, een familie en vriendenkring waar veel lief en leed mee wordt gedeeld. De lezeres denkt na over het moederschap of is moeder van jonge kinderen. Ze is geen carrièrevrouw maar werkt voor haar plezier. De vrouw is emotioneel ingesteld, staat positief in het leven en is open. Ze is voornamelijk gericht op haar directe omgeving en blijft op de hoogte van alle trends. De lezeres is geïnteresseerd in mode, winkelen, uitgaan, muziek, films, romantiek en koken. De Flair richt zich vooral op de jonge, beginnende groep huisvrouwen.
 
Praktijkcontext

De Libelle, de Margriet en de Flair zijn tijdschriften ter ontspanning. De was is in de machine, de kinderen zijn naar school en zo komen de tijdschriften op schoot.

De Libelle is een blad met een sterke binding met de lezeres. Het geeft de huisvrouw tips, over hoe ze het huis prettiger in kan richten, verzorgingstips voor haar gezin, leuke uitjes waar ze op een vrije zondag met zijn allen naar toe kunnen gaan. Wekelijks ontvangt de redactie allerlei berichten van lezeressen over hun huiselijke leven. Door de jaren heen heeft de Libelle ook een ontwikkeling gekend; zo was het bijvoorbeeld in de jaren vijftig en zestig zeer gericht op kleding, recepten en feuilletons (dat zijn verhalen die op elkaar aansluiten en elke week verschijnen om mensen aan het magazine te laten binden). In de jaren zeventig en tachtig is het een huisvrouwenmagazine, met veel tips over de maatschappij en opvoeding.

Het tijdschrift Margriet ziet het persoonlijke contact met de lezeres als het belangrijkste kenmerk. Het tijdschrift is voor de vrouw ontspanning, maar ook een inspiratiebron. De lezeressen zijn actief, open en betrokken. Net als de Libelle zie je veel ingestuurde brieven en verhalen waar aan de lezeressen zich kunnen meten.

Het tijdschrift Flair biedt inspiratie en ontspanning aan vrouwen rond de 30. In het magazine staat vooral het ‘Wij-gevoel’ centraal, net als dat de vrouw wordt omringt door vrienden en familie. Het blad is toegankelijk omdat het vooral ook de lezeressen aan het woord laat, net zoals bij Margriet en Libelle. De Flair-lezeres zit midden in een levensfase waarin veel beslissingen worden genomen en Flair helpt haar daarbij. Het tijdschrift biedt veel mogelijkheden voor de jonge huisvrouw.
 

De Functie van het Beeld

De functie van de beelden in de bovengenoemde tijdschriften is dat vrouwen zich op een fijne, luchtige manier met de afbeelden kunnen identificeren. Op een grappige hun gezin kunnen terugzien, in een stripje bijvoorbeeld. Ze zien een vrolijk, lachende familie, zo willen hun ook zijn. Ook staan er veel foto’s in van andere vrouwen en soms ook gezinnen. De huisvrouwen meten zich als het waren met de afbeeldingen die in het blad staan, zodat ze hun eigen identiteit versterken. Er staan plaatjes in van iets stevigere vrouwen, of vrouwen met grijs haar, maar allemaal lachen ze en zijn ze even gelukkig en positief in het leven. Er staan ook leuke foto’s en afbeeldingen in van belangstellende items, zoals modeplaatjes en kleding, inrichting, servies, uitjes en vakanties.

Er staan weldegelijk illustraties in de vrouwenbladen. Een zeer bekend voorbeeld: De illustraties van Marjolein Bastin, wekelijks in de Libelle. Al vanaf 1974 maakt zij aquarellen voor het blad. Ze heeft haar eigen natuurpagina waar elke week mooie plaatjes verschenen van vogeltjes, bloemen en konijntjes.
De illustraties van de wereld vol heerlijke natuur van Marjolein Bastin passen goed blij de Libelle. Het fijne gevoel wat zij heel duidelijk weergeeft bij de kleine wereld van insecten, dieren en planten doet de huisvrouw denken aan haar heerlijke thuis. Hoe mooi de natuur wordt weergegeven wordt al snel weerspiegeld aan hoe mooi de wereld nou eigenlijk is. Door de wonderlijke illustraties van Bastin komt je een dag vol liefde tegemoet.
De techniek en materialen die Bastin gebruikt is aquarel. Ze is hier uitermate goed in en dit kenmerkt ook haar stijl als illustratrice. De precieze lijntjes en uitsparingen, het ziet er heel verzorgt uit, en hiermee wordt een hele duidelijke sfeer gecreëerd.

De illustraties van Jan Kruis, bekend van Jan, Jans en de kinderen, zijn ook een bekend voorbeeld. Jan, Jans en de kinderen is een lachwekkende strip die wekelijks verschijnt in het blad Libelle. In Jan, Jans en de kinderen staat het dagelijks leven centraal. De strip gaat over een gezin met een vader en moeder (Jan en Jans) en drie kinderen (Karlijn, Catootje en Gertje). Verder zijn er natuurlijk de huisdieren (Lotje, Loedertje en de Rode Kater) en vrienden en familie.
In de strip worden vaak herkenbare situaties uitgebeeld die veel voorkomen in gezinnen. Tekenaar Jan Kruis baseerde dan ook veel stripverhalen op gebeurtenissen in zijn eigen gezin en omgeving. Veel vrouwen herkennen zichzelf of iemand anders in de strips. Verder speelt de afwisseling tussen de humor van Catootje en Jeroentje en de serieuze verhalen van de Rode Kater ook vast een rol.
De strip Jan, Jans en de kinderen past goed bij de Libelle omdat Het gaat om een gezin. Precies datgene waar de doelgroep ‘huisvrouwen’ veel aandacht aan hechten. Grappige, luchtige, leuke avonturen van een hechte familie.
Jan Kruis maakt duidelijke afbeeldingen, tegenwoordig wordt het door een bedrijf voortgezet en is hij zelf met pensioen. De techniek en materialen zijn voornamelijk de computer. Alles wordt strak ingekleurd zoals bij de meeste strips, zodat de strip duidelijk naar voren komt.

Een voorbeeld uit de Margriet zijn de illustraties van Gerrit de Jager. Hij bedacht ‘Huib en Mik’, een stripje. Het is op een eenvoudige manier getekend en gaat over een werkende man en vrouw. De lezers kruipen in het ‘normale’ leven van dit gezin. Later krijgen de twee nog een eigenwijs kindje, ‘Zusje’ genaamd. Eigenlijk heeft dit stripje de zelfde functies als Jan, Jans en de kinderen. Vrouwen lezen de humoristische stripjes over een familie en herkennen de situaties.
De Jager heeft een duidelijke eigen stijl van striptekenen. Heel erg vereenvoudigde tekeningetjes, een soort karikaturen. Het is ingekleurd op de computer en is daarom heel eenvoudig en duidelijk. De humor komt door zijn grappige tekenstijl wel erg goed naar boven.